Eray bixinada
Crypto-da

Baro, oo wax ka ogoow dhammaan ama ugu badnaan eray-bixinada cryptocurrency-ga

Staking:

Qeexid: Waa Maxay “Staking”?

Erayga “Staking” wuxuu ka yimid “Stake” kaasoo leh micnayaal kala duwan, ka hor inta aan loo adeegsan Cryptocurrency-ga, macnaha ugu soo dhaw ee loo adeegsan jiray waa “KHAMAARKA“, ama “SHARADKA” halkaas oo la dhigan jiray lacag, si loogu shardamo.

Tusaale ahaan, tartanka fardaha marka uu dhacayo waxaa la dhigan jiray sharad ama khamaar, kaas oo uu qofku dhiganayo ama Staking garaynayo lacagtiisa, oo uu saaranaya faras ka mid ah fardaha tartamya, isagoo rajaynaya in uu noqon doono guulaystaha tartanka.

Hadii uu qofku ku guulaysto sharadka, wuxuu dib u helayay lacagtii uu dhigtay ama uu Stake-gareeyay, iyo faa’idadii sharadka saarnayd, halkaa bayna ka timid Staking-ku, waana in lacag la dhigto si loo helo lacag kale.

Hasa yeeshee, Crypto ama lacagaha dadan markii la joogo, xaajadu sidan way ka yar duwan tahay.

Markii Crypto la joogo Staking-ku waa hab aad lacagtaada ama shilimaadkaada isticmaalka uga joojinayso, adigoo meel ku xannibaya, si aad shaqooyin gaar ah u qabato, si aad ugu danbayntii u hesho abaalmarin u dhiganta shaqada aad qabatay, shaqadaasoo marka horeba la heer ah ama ku jaan-go’an (Level) qaddarka ama inta aad xannibtay.

Way isku kakan tahay saw ma ahan?, dhib ma leh, waynu kala dhig-dhigi, oo waynu kala rif-rif.

Waxay u badan tahay inaad is-weydiinayso su’aalo sidan oo kale ah:

  • Waa maxay sababta lacagta loo xannibayo? – Si qeyb looga noqdo shaqada ka socota shabakada
  • Waana maxay sababta si shaqo loo qabto darteed lacagta loo xannibayo, ama loo Stake-garaynayo? – Si qofka shaqada qabanaya loogu kalsoonaado shaqadiisa
  • Sidoo kale waa maxay shaqada la qabanayo, ee ku jaan-go’an lacagta aan xannibay inta ay la ekeed? – Shaqooyin iskugu jira hubin, xaqiijin, ansixin, go’aan-dajin, iwm

Aynu faahfaahino…

Sida aynu ognahay Blockchain waa hannaan daah-furan oo fidsan, kaasoo lagu diiwaan galiyo lacag-dirisyada iyo wax is-dhaafsiyada Cryptocurrency-ga ka dhex dhacaya oo idil, lagab bilaabo xaqiijinta lacag-dirista, ansixinta Block-yada cusub, ilaa ka qeyb qaaadashada go’aamada shabakadda

Waxaana waxaas oo idil qabta qolo la yidhaahdo “Validators” oo ah ansaxiyayaal ama xaqiijiyayaal ka tirsan shabakadda, kuwaasoo xaqiijiya oo ansixiya wax is-dhaafsiyada dhacaya.

Hasa yeeshee, markii la joogo nooc ama jaad ka mid ah Cryptocurrency-ga ama lacaga dadan, tusaale ahaan kuwa Proof of Stake-ga ah, awoodda ama jagada ay Validators-yadu ku fadhiyaan way kala duwan yihiin, wayna kala sarreeyaan, waxayna ku xidhan yihiin hadba qaddarka la Stake gareeyay ama la xannibay inta ay le’eg tahay, si la iskugu dheeli-tiro Validator-ka iyo shaqada uu qabanayo.

Shaqooyinka uu qabanayo Validator-ku Coin-ba Coin-ka kale way ku kala duwan yihiin, gaar ahaan kuwa Proof-of-Stake-ga ah, maxaa yeelay habkan ah Proof of Stake ayaa nooc yo kala duwan u sii kala baxa, sida:

  • Delegated Proof of Stake (DPoS)
  • Liquid Proof of Stake (LPoS)
  • Leased Proof of Stake (LPoS)
  • Nominated Proof of Stake (NPoS)

 

Hasa yeeshee shaqooyinka ku dhawaad ay ka wada siman yihiin waxaa ka mid ah:

  1. Xaqiijinta lacag-dirisyda ama Transactions-yada
  2. Ansixinta Block-yada cusub
  3. Ka qeyb-qaadashada go’aan-dajinta shabakada

 

Shaqooyinkan ayaa ah shaqooyinka aasaasiga ah ee uu Validator kasta ku dhawaad qabanayo, hasa ahaatee habka loo qabanayo, goorta la qabanayo, sida loo qabanayo, iyo waxa la qabanayo lafteeda, iyo qodobo kaleba, waxay ku xidhan tahay hanaanka uu Coin-ku adeegsanayo.

Aynu tusaale ahaan u soo qaadano Ethereum, maadaama ay tahay lacag wakhti xaadirkan ku shaqaysa hanaankan ah Proof of Stake.

Hadii aad xannibto ama Stake garayso qaddar dhan 10 ETH, ma awoodi doontid inaad ansixiso lacag-diris ama Transaction dhan 11 ETH, sababtoo ah lacagta aad isku dayayso inaad xaqiijso way ka weyn tahay lacagta aad xannibtay ama aad Stake garaysay, waana in shaqada aad qabanayso ay ku jaan-go’anaataa heerkaaga ama jagadaada.

Si la mid ah, DAO oo laga soo gaabiyay “Decentralized Autonomous Organization” oo ah urur madax-banaan, isla mar ahaantaana aan saldhig ama maamul dhexe lahayn.

Waana urur aan lahayn maamule, hogaamiye, iyo agaasime toonna. Taa bedelkeeda waa urur ay awoodiisa maamul u qaybsan tahay dhammaan xubnaha ka tirsan ururka.

Hadii la rabo in xeer cusub la soo saaro, ama la rabo in wax laga go’aan gaaro, dhammaan xubnaha ururka ka tirsan ayaa ka qayb qaadanaya go’aankaas, iyagoo codeenaya.

Hasa yeeshee, sida kaliya ee loo kala sarraysiisnaan dooono, ama loo kala heli doono awoodda codbixinta ayaa ah, hadba tirada la kala haysto.

Qofba qofkuu ka tiro badan yahay, ayuu ka cod weyn yahay, ama uu ka awood codbixin weyn yahay (Vote Power).

TS, qofka haysta 500 oo xabbo, wuu ka cod wayn yahay qofka haysta 100 xabbo, sidaa si la mid ah qofka haysta 10%, wuu ka cod weyn yahay qofka haysta 3%.

Maxaa yeelay, qofka tirada badan haysta, ama xaddiga badan haysta, wuu ka saamayn badan yahay qofka tirada yar haysta, hadii uu khasaare ka dhasho go’aanka la qaadanayo.

Sidaa darteed, maadaama uu yahay qofka ugu saamaynta badan, hadii uu khasaare yimaado, wuxuu u dhaqmi doonaa si taxadar leh, oo mas’uuliyad leh, go’aamadiisuna waxay u badnaan doonaan go’aamo saxan, oo quman.

Sidaas oo kale, Validator-ka ama ansixiyaha looma ogola wax ka weyn taagtiisa, si si cadaalad ah loogu wada joogo shabakadda, maxaa yeelay waxaa suuragal ah in Validator-kaas ama ansaxiyahaas uu wax is-dabamariyo, hadii waxa uu xaqiijinayo ay ka badan tahay waxa uu xannibay ama uu Stake gareeyay.

Hadii Validator-ku uu awood u yeelan lahaa in uu xaqiijiyo lacag-diris ama Transaction dhan 50 ETH, isagoo xannibay ama Stake gareeyay 10 ETH, waxaa suuragal ah in uu wax is-daba mariyo, oo uu been-abuuro.

Waana sidii qof fursad uu lacag ku xadi karo soo martay oo kale, halka is-waydaarku noqon lahaa sidii qof waxa loo dhiibtay ay ka badan tahay waxa uu dhigtay ama rahan ahaan looga hayyo.

Way adag tahay in uu Validator-ku siyaabo khaldan u fikiro, waayo waxa laga hayo iyo waxa uu ku khamaartamayo isma la eka, isagoo gabi ahaanba ama qeyb ahaan waayi kara lacagtiisa, hadii uu tallaabo khaldan ku dhaqaaqo, tallaabadaasoo loo yaqaan “Slashing“.

Inta uu Ansaxiyuhu xannibay (Staking) = Awoodiisa maamul

Hagaag, haatan garanay in shaqada uu Validator-ku qabanayo ay la fac tahay, ama la heer tahay inta ama qaddarka uu Stake gareeyay, si amniga shabakadda la iskugu dheellitiro, hasa ahaatee, sabab ayaa marka horeba loo xannibayaa lacagta oo loo Stake garaynayaa?.

Sababtoo ah hanaankan ayaaba ku salaysan Staking, si wax loo caddeeyo ama wax loo Proof gareeyo, waa in wax la Stake gareeyaa, waana halka ay ka timid “Proof of Stake“.

Si loo cadeeyo ama loo Proof gareeyo runimada lacag-dirista ama Transaction-ka waxaa khasab ah in wax la Stake gareeyo, maxaa yeelay sida aynu soo sheegnay Blockchain waa hanaan furan oo fidsan oo Decentralized ah, cidda kaliya ee aynu aamini karno ee aynu ku kalsoonaan karno ee inoo caddayn kara in lacag diristan ay saxan tahay iyo in kale waa Validator-ka ama ansixiyaha lacagtiisa xannibay ama Stake gareeyay.

Si aynu u aaaminno qolodan Validators-ka ah, oo aynu uga niyad-samaano in aysan wax is-dabamarin ah samayn doonin waa in aynu ka haynaa wax ka weyn waxa ay noo qabanayaan.

Sidaa darteed, lacagtan la Stake garaynayo waa rahan ay shabakadu haysato, si hadii Validator-ku uu tallaabo khaldan u qaado, abaalmarin ahaan looga dhigo in uu waayo lacagtiisa.

Taa bedelkeeda, hadii uu Validator daacad ah yahay, wuxuu helayaa abaalmarin, taasoo ka dhalanaysa shaqada uu qabto, tusaale, lacag-diris kasta waxaa la socota Fee ama khidmad, haddaba lacag-diris kasta ee uu xaqiijiyo ama uu ansixiyo wuxuu heleyaa Fee-geeda ama khidmadeeda oo idil, sidaas oo kale Block kasta oo cusub in go’an oo la socota ayuu helayaa, markaa waxaynu odhan karnaa Validator-ku waa nin shaqaysanaya, si shaqo uu u qabto darteedna waa in wax laga hayyo, si aynu ugu kalsoonaano.

Sidaa darteed, Staking-ku waa hab wax ku ool ah oo ka hortagaya is-daba marinta iyo been-abuurka, kaasoo sugaya amniga shabakadda, sidoo kalena ah hab faa’ido laga samayn karo, oo laga shaqaysan karo.

Si kooban Staking-ku waa hab aad lacagtaada isticmaalka uga joojinayso, si aad qeyb uga noqoto geedi-socodka shaqada shabakadda, iyadoo lagugu abaalmarinayo shaqadaada.

Bitcoin Dominance:

Qeexid: Waa Maxay “Bitcoin Dominance”?

Ereyga “Dominance” waa erey muujinaya xukun, talis, maamul, gacan-ku-hayn, iwm, oo loola jeedo in shay ama hanti ama wax gaar ah uu gacanta ku hayo awoodda ama maamulka ama taliska guud.

Waana hal-beeg na tusinaya sida loo kala haysto suuqa, yaa baaxad weyn ku fadhiya?, yaa baaxad yar ku fadhiya?, halkee bay lacagta ugu badani ku jirtaa, iwm.

TS, hadii shirkad sidan loo wada leeyahy:

  • Qofka B %30
  • Qofka T %25
  • Qofka J %45

 

Taasi micnaheedu waa:

  • In qofka B Dominance-giisu yahay %30 shirkadda
  • In qofka T Dominance-giisu yahay %25 shirkadda
  • In qofka J Dominance-giisu yahay %45 shirkadda

 

Bitcoin Dominance: Waa hal-beeg go’aamiya baaxadda ama saamiga Bitcoin ay ku fadhido inta ay le’eg tahay, markii loo barbardhigo dhammaan lacagaha kale ee dadan ee cryptocurrencies-ka ah.

TS, aynu ka soo qaadno in dhammaan lacagaha dadan (Cryptocurrencies) qiimahooda guud (Market Cap) yahay $100 bilyan, oo ay Bitcoin qeyb ka tahay, haddaba hadii $100-ka bilyan, $60 bilyan oo ka mid ah tahay qiimaha guud (Market Cap) ee Bitcoin.

Markaa iyada ah Dominance-ga Bitcoin waa %60, taasoo ka dhigan in ay Bitcoin ku fadhido %60 baaxadda guud ee lacagaha dadan, halka lacagaha kale ay iyagu wada wadaagayaan %40-ka kale ee soo hadhay.

Bitcoin waa lacagtii ama shilinkii ugu horreeyay, waana lacagta ugu Market Cap-ka weyn lacagaha dadan, waxayna ku fadhidaa baaxad weyn, markii loo eego dhammaan lacagaha kale ee dadan.

Sanado ka hor, Bitcoin waxay ku fadhiday ku dhawaad %100 baaxadda guud ee suuqa lacagaha dadan (Cryptocurrency), jeer ay ka yimaadeen lacago kale, oo loo yaqaan “Altcoins” (waa wixii aan ahayn Bitcoin), oo qeyb ka qaatay baaxadda guud ee suuqa.

Bilawgii 2017-kii Bitcoin waxaa ku dhacay hoos-u-dhicii ugu waynaa abid taariikhdeeda, iyadoo baaxaddeeda guud gaadhay 35%, halka lacagaha kale ay wada wadaagayeen %65-ka kale ee soo hadhay.

Bitcoin Dominance: Waa hal-beeg micno weyn ugu fadhiya maalgashadayaasha iyo ganacsatada, kaas oo ay ku ogaanayaan halka ay lacagta ugu badan ku jirto wakhti xaadirkaas, ma Bitcoin bay ku jirtaa lacagta ugu badan?, mise Altcoins-ka?.

Hadii baaxadda Bitcoin ay ku fadhido soo yaraato, waxay taasi ka dhigan tahay in baaxadda lacagaha kale ee Altcoins-ka ah ay kordheen, ileen hal suuq bay ka wada tirsan tihiin waana suuqa lacagaha dadan (Cryptocurrency).

Halkan farqi yar aynu baraarujino, baaxadda Bitcoin ay ku fadhido lamid ma ahan qiimaha Bitcoin, hadii aynu nidhaahno baaxadda Bitcoin ay ku fadhido hoos bay u dhacday, ama way soo yaraatay, taasi micnaheedu khasab ma ahan in qiimaha Bitcoin uu hoos u dhacay, ama soo yaraaday.

Hadii Bitcoin qiimaheedu hoos u dhaco, sidoo kale qiimaha Altcoins-kana ay hoos u dhacaan, baaxadda Bitcoin ay ku fadhido waxay u badnaan doontaa in ay sideedii sii ahaato, ileen qiimihii ayaa hoos u dhacay, ee sidii suuqa loo kala haystay wax iskama bedelin.

Sida aynu soo sheegnay, Bitcoin Dominance waa hal-beeg ku tusinaya halka ay lacagta ugu badani ku jirto, ee ma ahan hal-beeg muujinaya qiimaha Bitcoin, sidatan ayaana loo xisaabiyaa:

Bitcoin Dominance = waxay la mid tahay Market Cap-ka Bitcoin oo loo qaybiyay dhammaan lacagaha dadan Market Cap-kooda, oo lagu sii dhuftay 100, sida halkan kaaga muuqataba: 

Bitcoin Dominance = (Bitcoin Market Cap ÷ Total Crypto Market Cap) × 100

Erayga “Dominance” ma ahan erey kaliya ku kooban lacagaha dadan ama ku kooban Bitcoin, ee waa erey guud oo loo adeegsado in lagu qiimeeyo baaxadda uu ku fadhiyo shay ama wax ama hanti gaar ah.

Tusaale labaad, hadii aynu soo qaadano suuqa telefoonada gacanta ee casriga ah (Smartphones), waxaa maanta ku loolamaya shirkado badan, 2-da shirkadadood ee ugu baaxadda weyn waa Samsung iyo Apple.

Rubac sana deedkasta (Quarters) waxaa la soo saaraa warbixin (Report), oo lagu sheegayo in shikrad hebel iibisay ama rartay intaasoo unug (unit), oo ay ula jeedaan intaasoo teleefon.

Halkaas waxaynu ka ogaan karnaa shirkad waliba baaxadda ay ku fadhido ama Dominance-geedu inta ay le’eg tahay, markii loo eego suuqa guud ee Smartphones-ka ah.

Waxa aynu ka hadlaynaa waa suuqa telefoonada casriga ah oo kaliya, ma ahan suuqa Tablets-yada ama Laptops-yada iwm, kaliya waa hal suuq.

Hadii aad rabtid inaad ogaatid baaxadda ay ku fadhido hanti gaar ah adeegso qaacidadan:

Dominance X = (Market Cap X ÷ Total Market Cap X) × 100

Markii ay Bitcoin ahayd lacagta kaliya ee dadan ee jirta, waxay baaxaddeedu ahayd %100, hasa yeeshee maanta oo ay soo batteen lacagaha loo yaqaan Altcoins-ka, waxaa soo yaraaday baaxadda ay Bitcoin ku fadhido.

Hasa ahaatee, taasi kama dhigna in ay Bitcoin tahay lacag liidadta oo aan qiimo lahayn, ee kaliya waa hal-beeg sheegaya halka ay lacagta ugu badani ku jirto.

Waxaana jira wax la yidhaahdo “Xilliyada Altcoins-ka” (Altcoin Season), halkaas oo ay Altcoins-ku baaxad badan ama saami badan ka helaan suuqa guud ee lacagaha dadan, taasoo hoos u dhigaysa baaxadda Bitcoin.

Si kooban, Bitcoin Dominance waa baaxadda suuqa lacagaha dadan inta ay kaga fadhido Bitcoin.

Double Spending:

Qeexid: Waa Maxay “Double Spending”?

Erayga “Double” ayaa u taagan “Labanlaab“, taas oo micnaheedu yahay in wixii la labin-laabo, halka “Spending” uu isagu u taagan yahay “Kharash Garayn“, oo micnaheedu yahay in lacag, wakhti, tamar, ama wax uun la kharash gareeyo, oo la bixiyo.

Double Spending: Waa xaalad uu qofku ku awoodu in isla lacagtii uu labo jeer, meelo kala duwan, ama isla meeshii u adeegsado.

TS, qof ayaa 1 Bitcoin u diraya qof kale, isla qofkii ayaa hadana isla 1-kii Bitcoin u diraya qof kale, oo aan ahayn qofkii hore, isagoo ama wakhtiga dib u celinaya, amaba si toos ah u bedelaya xogtii lacag bixineed, isagoo ka dhigaya in aanuu hore wax Bitcoin ah u dirin, ee ay markan tahay markii ugu horraysay.

Bilawgii hore, “Double Spending“, wuxuu ahaa dhibaato hor taagan lacagaha danabaysan (Digital Money), oo kaliya, iyadoo la awoodi jiray, in isla lacagtii la labo jeer adeegsado.

Maadaama lacagaha danabaysan ama Digital-ka ah ay yihiin lacago qaab xog ahaaneed u jira, waxaa suuragal ah in xogtii wax laga bedelo, oo lacag la diray, laga dhigo in aan la dirin, iyadoo xogta lacag bixinta wax laga bedelayo, sida in wakhtiga dib loo celiyo oo kale, ama si toos ah loo bedelo, amaba la tirtirayo gabi ahaanteedba.

In kastoo haatan aysan fududayn in Double Spending la sameeyo, markii la joogo lacagaha danabaysan, oo xogtii wax laga bed-bedelo, maadaama loo baahan yahay ogolaanshiyo (Permission), iyo mararka qaar ogolaashiyo dhowr ah, oo loo wada dhan yahay (Multi Level Approval).

Hadana lacagaha danabaysan waa ka suuragal in uu ka dhex dhaco Double Spending-ku, sababtoo ah diiwaanka xogta waxay ku kaydsan tahay kayd gaar ah, waxayna leedahay xaruun dhexe, oo laga maamulo.

Sidaa darteed, waa suuragal in uu Double Spending-ku dhaco (haba iska adkaadee), inta uu hanaanku (System) yahay hanaan dhexe, oo saldhig dhexe leh (Centralized).

Hasa yeeshee, markii la joogo lacagaha dadan (Cryptocurrency), way adag tahay in uu dhaco Double Spending-ku, maraka qaarna suuragalba ma aha.

Sababtoo ah, diiwaanka xogta lagu diiwaan galinayo ayaa ah diiwaan daafaha dunida ku fidsan (Decentralized), oo leh nuqulo badan, kaasoo loo yaqaan “Blockchain

Hadii la isku dayana in xogtii wax laga bedelo, waxaa lagu khasbanaanayaa in nuqul kasta oo ka mid ah diiwaanka la bedelo, taasoo u muuqata mid aan sinnaba ku suuroobayn, gaar ahaan hadii ay shabakadu tahay mid si weyn daafaha dunida ugu fidsan, sida shabakadda Bitcoin.

Hasa ahaatee, waxaa jirta xaalad ay suuragal tahay in uu Double Spending-ku dhaco, waana marka u dhaco wax la yidhaahdo “51% Attack“.

51% Attack: Waa in weerar lagu soo qaado Blockchain-ka, iyadoo gacanta lagu dhigayo in ka badan 50% maamulka guud ee shabakadda.

Taasoo weeraryahanada u suuragalinaysa in isla lacagtii labo jeer meelo kala duwan u adeegsadaan, iyagoo diiwaanka xogta wax ka bedelaya, kana dhigaya in aanay hore wax u dirin, maadaama ay gacanta ku hayaan awoodda shabakadda inteeda badan.

Weerarkan ayaa gaysan kara qof ama qolo gaar ah, ama dhowr xubnood oo hal meel ka wada socda, oo isku dayaya in ay gacanta ku dhigaan awoodda shabakada inteeda badan.

Blockchain-nada yar-yar ama kuwa cusubi aad bay ugu nugul yihiin in la soo weeraro, in ka badan inta ay u nugul yihiin Blockchain-nada waa-weyn ee in badan jiray.

Mar kasta oo ay Blockchain-tu tahay mid daafaha dunida ku baahsan, waa mar kasta oo ay adag tahay in la soo weeraro, ama uu dhaco 51% Attack.

Double Spending-ku suuragal ma ahan in uu dhaco, jeer ay Blockchain-tu tahay mid gabi ahaanteedba baahsan (Fully Decentralized), oo aysan cid gaar ah gacanta ku haynin awoodda shabakadda 51% amaba ka badanba, xittaa hadii ay yihiin aasaasayaasha.

Si kooban, Double Spending-ku: Waa in isla lacagti la diri karo, ama la kharash garayn karo wax ka badan hal mar.

Immutability:

Qeexid: Waa Maxay “Immutability”?

Ereyga “Immutability” wuxuu u taagan yahay wax aan sidiisaba wax laga bedeli karin, oo la faragashan karin, waana wax aan u nugleen wax ka bedel, hadii uu mar samaysmo.

Immutability: Waa xaalad, hishiis, go’aan, xog, amaba si guud wax aan sinnaba wax looga bedeli karin, mar hadii uu samaysmo.

Immutability-gu waa mid ka mid ah astaamaha ugu waa-weyn ee ay leedahay tignoolajiyadda Blokckchain, oo ah diiwaan daah-furan, oo daafaha dunida ku baahsan.

TS, marka xog, sida lacag diris oo kale lagu diiwaan galiyo Blockchain, waxay xogtaas noqotaa mid “Immutable” ah, taas oo micnaheedu yahay in aan sinnaba wax looga bedeli karin.

Maxaa yeelay tignoolajiyadda Blockchain waa tignoolajiyad daah-furan, oo daafaha dunida ku baahsan, oo diiwaan galisa xogaha, xogahaas oo nuqulo badan leh, cid kastana ay awoodo inay hesho nuqul iyada u gaar ah, oo ka mid ah diiwaankaas.

Hadii la damcana in xogta wax laga bedelo, waxaa lagu khasbanaanayaa in nuqul kasta oo ka mid ah diiwaanka la bedelo, taasoo u muuqata mid aan sinnaba ku suuroobayn, gaar ahaan hadii ay shabakadu tahay shabakad aad u weyn oo baahsan, sida shabakadda Bitcoin.

Waxayna la mid tahay sidii qof buug qoray oo kale, kadibna nuqulo badan ka daabacay, kadibna daafaha dunida u iibgeeyay, dabeeto uu mar danbe ku baraarugay khaladaad uu buugu lahaa, damcayna inuu wax ka bedelo, hasa yeeshee aysan u suuroobin.

Maxaa yeelay, wuxuu qoraagu ku khasban yahay in uu helo nuqul kasta oo ka mid ah isla buuga uu qoray, si uu wax uga bedelo, taasoo u muuqata wax aan suuroobayn, gaar ahaan hadii uu nuqulo badan daabacay, daafaha dunidana u iibgeeyay.

Mar kasta oo ay nuquladu badan yihiin, sidoo kalena ay daafaha dunida ku baahsan yihiin, waa mar kasta oo ay adag tahay in isla buugii wax laga bedelo.

Sidaa si la mid ah, mar kasta oo ay shabakada Blockchain-tu tahay mid daafaha dunida ku baahsan, waa mar kasta oo ay adag tahay in xogta ku jirta wax laga bedelo.

Waana halkan halka ay ka timid “Immutability“, xog aan sinnaba wax looga bedeli karin, mar hadii la diiwaan galiyo.

Haddaba halkan markii la marayo su’aal ayaa dhalanaysa, taasoo ah: “Haddiiba blockchain ay tahay wax immutable ah (xog aan sinnaba wax looga beddeli karin), sidee bay suuragal u tahay “51% Attack” wax li yidhaahdo inuu dhaco?, sidee baysa ku dhici kartaa in xog aan sinnaba wax looga badeli karin, wax laga badelo?“.

Runtii waa su’aal halkeeda taala…

Si kooban, 51% Attack waa in weerar lagu soo qaado Blockchain-ka, iyadoo gacanta lagu dhigaya 51% awoodda guud ee shabakadda.

Taasoo Blockchain ka dhigaysa mid u nugul in wax laga bed-bedelo, ama isku socodkii la hakiyo, ama la sameeyo wax la yidhaahdo “Double Spending“, oo ah in isla lacagtii la-labo jeer diro, maadaama gacanta lagu hayo awoodda shabakadda inteeda badan.

Weerarkan ayaa gaysan kara qof ama qolo gaar ah, ama dhowr xubnood oo hal meel ka wada socda, oo isku dayaya in ay gacanta ku dhigaan awoodda shabakada inteeda badan.

Blockchain-nada yar-yar ama kuwa cusubi aad bay ugu nugul yihiin in la soo weeraro, in ka badan inta ay u nugul yihiin Blockchain-nada waa-weyn ee in badan jiray.

Mar kasta oo ay Blockchain-tu tahay mid daafaha dunida ku baahsan, waa mar kasta oo ay adag tahay in la soo weeraro, ama uu dhaco 51% Attack.

Blockchain si ay u noqoto wax Immutable ah, waa in ay sidoo kale noqotaa wax gabi ahaanteedba madax-bannaan, oo daafaha dunida ku baahsan (Fully Decentralized), oo aysan jirin cid gaar ah, oo haysata kala badh-oo-badh awoodda shabakadda, iyo wax u soo dhaw toonna.

Sidaa darteed, hadii aysan Blockchain-tu ahayn mid Fully Decentralized, oo gacanta lagu hayo awoodda shabakadda inteeda badan, waxaa suuragal ah in aysan Blockchain-tu noqon wax Immutable, maxaa yeelay waxaa gacanta lagu hayaa awoodda shabakadda inteeda badan.

Blockchain waa Immutable, jeer ay tahay Fully Decentralized, oo aysan cid gaar ah gacanta ku dhigin awoodda shabakadda 51% amaba ka badanba, xittaa hadii ay yihiin aasaasayaasha.

Si kooban, Immutability waa xog aan sideedaba wax laga bedeli karin, mar hadii la diiwaan galiyo.

Hash:

Qeexid: Waa Maxay “Hash”?

Ereyga “Hash” ayaa ka dhigan, ama la micno ah wax la isku-qasay, ama la isku mil-miyay, waxaana qarniyadii hore loo adeegsan jiray cuntada, ka hor inta aan IT-ga iyo tignoolajiyadda loo adeegsan, iyadoo la odhan jiray “Hashing Food“, oo la micno ah cuntadii ama hilibkii waa la shiiday, ama la ridqay.

Hash: Waa hab xogta lagu maldahayo, oo lagu dadayo, oo wax la fahmi karo sida erayga “SAMAAN” looga dhigayo wax aan la fahmi karin sida “158859C74E2A289………5FB96AD45E”, kaasoo u taagan summad ama astaan u gaar ah ereyga “SAMAAN” si la mid ah “Cryptography“, laakiin ku kala duwan dhinacyo dhowr ah.

Mid ka mid ah waxyaabaha ugu waa-weyn ee ay ku kala duwan yihiin “Hash” iyo “Cryptography” waa qaab adeegsiga, iyadoo Cryptography la awoodo in xogta la dado, sidoo kalena dib loogu soo celiyo sidii hore ee ay ahayd, oo laga qaado wixii lagu daday, hasa yeeshee Hashing-ka kaliya waa la dadi karaa, dibna looma soo celin karo xogta.

Hashing-ka markii la joogo xogta kaliya waa la dadi karaa:

  • Data → Hash Function → Hash

 

Hasa yeeshee, markii la joogo Cryptography xogta waa la dadi karaa, dibna waa loogu soo celin karaa sideedii hore:

  • Decrypted Data → Encryption Function → Encrypted Data
  • Decrypted Data ← Decryption Function ← Encrypted Data 

 

Hadii aynu soo koobno “Cryptography” xogta waa lagu dadi karaa, sidoo kale dadnaata waa laga rogi karaa, oo xogtii asalkeedii hore baa lagu celin karaa, halka “Hashing-ku” isagu kaliya xogta la dadi karo, ee lama awoodo in xogta sidii hore lagu soo celiyo.

Hash waa natiijo ka dhalata markii xog la bedelo oo la marsiiyo hab gaar ah, oo loo yaqaan “Hash Function“, kaasoo ah habka ama nooca mishiinka bedelaya xogta.

Sida ay mishiinada cuntada ama sharaabka ridqa ama shiida ay u kala duwan yihiin, oo midba natiijo gaar ah uu ku siinayo, ayay sidoo kale hababka loo bedelo xogta ama qaababka la adeegsanayo in lagu bedelo xogta ay u kala duwan yihiin, laakiin ka qaacido ahaan way siman yihiin, waana tan qaacidada ama xeerka ay marayaan:

  • Data → Hash Function → Hash
  • Xogta → Habka ama nooca la adeegsanayo si loo bedelo xogta → Natiijada Hash-ka

 

Habkan Hashing-ka ah ayaa lagu ogaadaa runimada xogta, iyadoo la sii marsiinayo hab ama qalab, amaba nooc ka mid ah noocyada Hashing-ka, taasoo nasiinaysa qiimo go’an, oo leh dherer ga’on, sida:

SHA” oo laga soo gaabiyay “Secure Hash Algorithm“, oo ah hab ama nooc ka mid ah noocyada Hash Function-ka, kaasoo isagu noocyo u sii kala baxa:

  • SHA-1 
  • SHA-256 (Waana tan ay Bitcoin adeegsato)
  • SHA-384 
  • SHA-512 

 

Iyo qaar kale, sida:

  • MD5
  • Scrypt
  • Argon2
  • Iyo noocyo kale oo badan

 

Dhammaan noocyadan ama hababkan waa habab xogta u bedelaya wax aan la fahmi karin oo tiro iyo xarfo ah, mid kastana wuxuu leeyahy xawaare, heer amni, iyo dherer u gaar ah, mid walibana shaqo gaar ah buu ku habboon yahay.

Hadii aynu tusaale ahaan u soo qaadano ereyga “SAMAAN“,  kaasoo ka kooban xarfo waa-weyn, waxaan helaynaa:

- "SAMAAN" ➝ SHA-1 ➝ fb25a761b1111b1a44fce33dcf165bb0ee52fcaa
- "SAMAAN" ➝ SHA-256 ➝ 158859c74e2a28992882b579e8ea2800f1e4744bf06ca18481a4cf5fb96ad45e
- "SAMAAN" ➝ SHA-384 ➝ ab52b3cda4b327e16cf4739a7eff54ae7020d9c10b146ed34333f1aa960ebd161c0fa5edb63c92a370b90f2c034595b0
- "SAMAAN" ➝ SHA-512 ➝ db5bf100b16092b73b98ccb07781a43565dac2a1e99961fcd7157bd473612e8eb046cdf85100e9e40c4a5afc7281aa39e5672e6cc832463b6eac3c1fc487e240
- "SAMAAN" ➝ MD5 ➝ 02b1dbb4f3e1f217cde3bee66b995858
- …

Hada waa isla ereygii, laakiin waa kala natiijo, iyadoo ay ugu wacan tahay habka ama nooca ama Hash Fucntion-ka la adeegsaday.

Adiguba tijaabi, oo Browser-kaaga ku qor nooca Hash Function ee aad rabto, dabeeto gali erayga aad rabto inuu kuu Hashing gareeyo, wuxuu ku siinayaa natiijo go’an, hadii aad xitaa isla ereyga aynu adeegsanay ee ah “SAMAAN“‘ galiso, wuxuu ku siinayaa isla natiijada noo soo baxday.

Waxaa xusid mudan, markii Hashing-ka la joogo hadii wax yar laga bedelo xogta, waxaa is bedelaya Hash-ka gabi ahaantii, xitaa hadii isla xarafkii wax laga bedelo sida “H” ➝ “h“, ama lagu daro wax yar “h.“, sidan halkan hoose kaaga muuqata:

- "SAMAAN" ➝ SHA-256 ➝ 158859c74e2a28992882b579e8ea2800f1e4744bf06ca18481a4cf5fb96ad45e
- "SAMAAn" ➝ SHA-256 ➝ 36450bfef2fd41a5cc28ab7b432274bd6be445d0ac31a4db6db492dae28d073b
- "SAMAAN." ➝ SHA-256 ➝ 21ea63e1926a9c94541d633d8af2ca5c9c635c2e309b5fc3d42a29ae22c26443

Is-bedel kastoo lagu sameeyo xogta, waxaa gabi ahaanba is bedelaya Hash-ka, taasoo ina tusinaysa runnimada xogta, sababtoo ah hadii xogta Blockchain-ka ku jirta wax yar laga bedelo waxaa gabi ahaanba is-bedelaya Hash-kii, hadii uu Hash-kii is-bedelana waxaa khasab noqonaysa in la bedelo dhammaan Hash-yada ka danbeeya, taasoo aan sinnaba ku suuragal ahayn. 

TS, hadii aad buug caadi ah wax ku diiwaan galinayso, oo muddo kadib aad u baahato in aad wax ka bedesho meel ka mid ah buuga, waxaa fudud inaad bedesho, adigoon dhibaato saas ah la kulmin.

Hasa yeeshee, diiwaanka Blockchain waa diiwaan isku xidh-xidhan, oo sidii silsilad ah, sida magacaba ina tusinayo “Chain” oo ah silsilad, hadii la damco in wax laga bedelo, waxaa lagu khasbanaanayaa in meesha wax laga bedelayo waxa ka danbeeyo oo dhan la bedelo, maxaa yeelay way isku xidhan yihiin.

Hadiiba aad ku guulaysato inaad xogta Blockchain ku jirto wax ka bedesho, sidoo kalena meeshii aad wax ka bedeshay wixii ka danbeeya aad bedesho, si ay iskula jaanqaadaan, waxaa hadana ku hortaagan dhib kale oo aad uga weyn tii hore ee ku haysatay.

Taasoo ah inaad hadana ku khasban tahay inaad bedesho Diiwaanka guud ee Blockchain, ileen markii hore waxaad wax ka bedelaysay nuqul ka mid ah Diiwaanka Blockchain ee kuu gaarka ah, ee wax kama bedelayn Diiwaanka guud.

Sida aynu soo sheegnay, Blockchain waa diiwaan daah-furan, oo daafaha dunida ku fidsan, oo aynu ula jeedno in nuqulo badan laga hayo diiwaankan, hadii la damco in wax laga bedelo diiwaanka guud waxaa lagu khasbanaanayaa in la bedelo dhammaan ama ugu badnaan nuqulada laga hayo Blockchain, taasoo u muuqata wax aan sinnaba ku suuragalayn, gaar ahaan hadii ay shabakadu tahay mid aad dunida ugu fidsan, sida Bitcoin.

Sow ma araktaan sida ay u adag tahay in Bitcoin wax laga bedelo, amaba la faragaliyaba, waxaana ka qayb qaadanaya Hashing-ka, kaasoo ina tusinaya runimada xogta

Wuxuuna Hash-ku ka qaybqaataa amniga shabakada, ileen waa kan hubinaya runimada xogta, hadii wax yar ay xogtu is bedesho, dhammaan wixii ka danbeeyay ayaa is bedelaya, halkaas oo aynu ku ogaanayno in wax la bedelay, dabeetana uu system-ku ama ay shabakadu diidayso is-bedelkaas, sidaasina uu ku dhicisoobayo.

Hash-ku waa natiijo ka dhalata markii xog la sii dhex marsiiyo hab ama nooc ama Hash Function gaar ah, kaasoo ina siinaya qiimo go’an, oo aan sinnaba isku bedeli karin.

Si kooban, Hash-ku waa in xogta la isku qaso, oo la jajabiyo, isla markaana la bedelo, si loo helo natiijo go’an, iyadoo ujeedooyin kala duwan loo adeegsanayo.

Mempool:

Qeexid: Waa Maxay “Mempool”?

Ereyga “Mempool” waa erey iskugu jira labo erey, kuwaasoo kala ah “Memory” oo u taagan xasuus, ama kayd ama qaad (meel ama kayd wax lagu kaydiyo), halka “Pool” uu u taagan yahay barkad,  hasa yeeshee micno ahaan loola jeedo, meel ama keyd ku meel gaar ah oo lagu sii hayo wax is-dhaafsiyada aan la xaqiijin.

Mempool: Waa barkad ama kayd si ku-meel-gaar ah loogu kaydiyo lacag-dirisyada, ama is-daahsiyada aan wali la xaqiijin, waana sidii qolka sugitaanka oo kale, halkaas oo ay sugayaan in la xaqiijiyo.

Marka uu qofku rabo inuu lacag diro, ee uu taabto badhanka “Send” ee ah diris, ee uu diro lacagta, waxay lacagtaas si toos ah u galaysaa Mempool-ka, oo ah qolka sugitaanka, waxaana markaa doorkoodu imanayaa qolodii la odhan jiray Miners, halkaas oo ay ku kala xulanayaan Transaction-ka ama lacag-dirista ugu khidmada badan.

TS, Cabdi baa wuxuu diray 0.01 BTC, wuxuuna khidmad ahaan bixiyay 0.00001 BTC, lacag dirista Cabdi waa la hubinayaa, kadibna waxay si toos ah u galaysaa Mempool-ka.

Intaa ka dib Miners-yada ayaa soo galaya Mempool-ka waxayna ka xulanayaan lacag dirisyada leh khidmado badan, sida lacag dirista Cabdi oo kale, iyagoo lacag-dirisyada uu khidmadoodu hoosayso iska indha tiraya, kadib waxay ku darsanayaan Block-gooda cusub ee ay ka shaqayn doonaan, hadii ay ku guulaystaan waxay helayaan abaalgudka Block-ga iyo dhammaan khidmadihii lacag dirisyadii ay soo xusheen.

Sidoo kale waxyaabaha ay Miners-yadu lacag-dirisyada ku xushaan waxaa ka mid ah “Size” ama qaad ama mug yarida, hadii ay lacag-diristaadu khidmad badan tahay, sidoo kalena ay qaad ama Size yar tahay, lacag-diristaadu waxay noqon doontaa mid hore loo xaqiijin doono.

Habkan ama geedi-socodkan waa mid si otomaatig ah ama si iskii ah u dhaca, badankana uma baahna faragalin bini’aadameed.

Haddaba lacag dirisyada aadka u khidmada hooseeya muxuu xalkooda noqonayaa?

Si fudud waa la iska indha tirayaa, ileen cidna ma doonanayso shaqo aad u mushahar yar, waxaana laga yaabaa inay qaadato saacado, maalmo, amaba ka badan, amaba waxaa suuragal ah in muddo kadib Mempool-ka laga saaro.

Hadii aad adeegsanayso Wallets-yada taageera wax la yidhaahdo “RBF” oo laga soo gaabiyay “Replace By Fee” oo ah in khidmada wax laga bedelo, oo aad markii hore sii furatay ama sii Enable garaysatay, waxaad lacag-diristaadii ku samayn kartaa dib-u-habayn, adigoo khidmadii wax ka bedelaya.

Hadiise aadan adeegsan Wallets-yada taageera RBF, amaba aadan markii hore sii furan, oo lacag diristaada maalmo la iska indho-tiro, kadibna Mempool-ka laga saaro, dib ayay kugu soo noqonaysaa lacagtaas, ileen waxay markii horeba ahayd lacag aan la xaqiijin, dib ayaad hadan mar labaad u diri kartaaa, adigoo markan kordhinaya khidmadda.

Sidoo kale, waxaa jira xal kale oo la yidhaa “CPFP” oo laga soo gaabiyay “Child Pays For Parent“, oo ah farsamo kuu ogolaanaysa in lacag diristaadii hore ee khidmada yareed, lacag diris kale laga daba geeyo, taasoo xanbaaraysa tii hore iyo tan danbe.

Sideeeeee?

Si fudud, lacag khidmadeedu yar tahay baad dirtay, muddayna ku jirtay Mempool-ka, hadii ay suuragal tahay oo aad la xidhiidhi karto loo diraha, amaba uu loo diraha laftigiisu uu degdegsan yahay, uu si dhakhsiyo ah ugu baahan yahay lacagta wuxuu samayn karaa in uu abuuro lacag diris cusub, oo ah taadii aad soo dirtay, xittaa hadii aan la xaqiijin, isagoo lacag diris cusub ka dhex samaynaya taadii, khidmad dheeri ahna ama khidmad macquul ahna bixinaya.

Markaa iyada ah Miners-ku waxay arkayaan labo lacag diris oo isa-sidkan oo khidmad sare leh, si ay mid u aqbalaan waa inay ugu horreayn tan hore aqbalaan, maxaa yeelay labada lacag diris way isku xidhiidhsan yihiin, hadii mid la aqbalayo, waxaa lagu khasban yahay in tan kalena la-la aqbalo, ileen lacag dirista danbe, waa mid ka dhalatay tan hore, iyadoo labada lacag-diris la isku qaadayo.

CPFP waa xeelad lagu kaabayo lacag diris ay khidmadeedu aad u hoosayso, hasa yeeshee cidda samayn karta ay kaliya tahay loo diraha, tusaale:

Transaction (Lacag dirista) B:

  • Input: 0.02 BTC
  • Output: 0.015 BTC (Cabdi)
  • Fee: 0.001 BTC
  • Status: Unconfirmed (Wali lama xaqiijin)

 

Transaction (Lacag dirista) T, waana qofka samayn kara CPFP:

  • Input: 0.015 BTC (Transaction B)
  • Output: 0.014 BTC
  • Fee: 0.001 BTC

 

Guud ahaan labada lacag diris khidmadoodu ama Fee-googu waa 0.002 BTC, taasoo ah celcelis khidmad fiican, iyadoo hal lacag-diris oo kaliya laga soo qaaday, ileen lacag diris kasta isku khidmad ma ahan, taasoo kordhinaysa fursadda ay Miners-ku ku xushanayaan lacag-diristan.

Dabcan tirooyinkan iyo khidmadahan waa tusaale uun, ee ma ahan khidmado dhexdhedaad ah, waa khidmado aad iyo aad u sarraysa.

Sida magacaba uu ina tusinayo Child Pays For Parent, waa in uu ilmuhu bixiyo kharashka aabaha, ileen lacag dirista danbe waxay ka dhalatay lacag dirista hore, ee ah tan aabaha, waxaana khasab ama lama huraan ah in lacag dirista danbe ay si toos ah ugu xidhan tahay lacag dirista hore.

Waana in lacag dirista danbe ee ah tan ilmaha, ay si toos ah ugu xidhan tahay “Input-ka” lacag dirista hore ee ah tan aabaha, ama tii ay ka dhalatay, waana in ay ku xidhan tahay, ee ma ahan in ay la xidhiidhsan tahay, farqi baana u dhaxeeya.

Hadiise ay isku xidhnaan waayaan labada lacag diris, Miners-yadu lacag dirista danbe ee ah tan ilmaha waxay u aqoonsan doonaan lacag diris madax bannaan, oo si kaligeed u taagan, waa hadiise ay markii hore Wallat-kiisu ugu sii jirtay lacag kale, hadii aysan ku jirinna, lacag diristaas looma gudbinayo Mempool-ka, sababtoo ah wax la diraba ma jiraan.

Saw hab layaab leh ma ahah?… Laakiin aynu mid baraarujino, CPFP waxaa kaliya samayn kara loo-diraha, ee ma ahan diraha.

Hababkan ama xeeladahan dhammaantood waa kuwo xaalado gaar ah u furan, in katoo ay u badan tahay in aysan ku qabsan doonin xaalad noocan oo kale ah, maadaama ay hadda Wallets-yada iyo Exchanges-yada la adeegsado intooda badani ay marka horaba sii jaan-gooynayaan khidmada, taasoo keensanaysa in aysan lacag diristaadu in badan ku raagin Mempool-ka ama qolka sugitaanka.

Miners-ku hadafkooda ugu weyni waa faa’ido, waxayna Mempool-ka ka dhex ogaadhsadaan lacag-dirisyada uu khidmadoodu sarreeyo, waana lacag dirisyada ugu horreeya ee ka bixi doona Mempool-ka, halka kuwa kala ay wakhti qaadanayaan, waxaana suuragal ah kuwa uu aadka khidmadoodu u hooseeyo in la iska indho tiro gabi ahaanteed, heer lacag-diristaas la diido, oo laga saaro Mempool-ka.

Si kooban, Mempool-ku waa qol ama keyd ku-meel-gaar ah, oo ay si ku-meel-gaar ah ugu sugnaadaan lacag-dirisyada cusub ee aan wali la xaqiijin, si loo xaqiijiyo.

Waxaad gaadhay xadkii ugu danbeeyay

soo gaabisyada
Crypto-da

Shaxdan waxaa ku xusan soo gaabisyada ugu caansan, uguna adeegsiga badan cryptocurrency-ga

# ERAYGA LAGA SOO GAABIYAY
1 ATH All-time high
2 ATL All-time low
3 CEX Centralized Exchange
4 DEX Decentralized Exchange
5 DeFi Decentralized Finance
6 DApp - dApp Decentralized Application
7 DAO Decentralized Autonomous Organization
8 DYOR Do Your Own Research
9 KYC Know Your Customer
10 MCAP - Market Cap Market Capitalization
11 FDV Fully Diluted Valuation
12 TVL Total Value Locked
13 NFT Non-Fungible Token
14 ROI Return on Investment
15 P&L Profit and Loss
16 P&D - PnD Pump and Dump
17 P2P Peer-to-peer
18 PoW Proof of Work
19 PoS Proof of Stake
20 PoC Proof of Capacity
21 PoA Proof of Activity
22 PoB Proof of Burn
23 PoH Proof of History
24 PoI Proof of Importance
25 PoI Proof of Identity
26 PoET Proof of Elapsed Time
27 DPoS Delegated Proof of Stake
28 LPoS Leased Proof of Stake
29 Sats Satoshis
30 SegWit Segregated Witness
31 Multi-Sig Multi-Signature
32 TA Technical Analysis
33 FA Fundamental Analysis
34 TX Transaction
35 TXID Transaction ID
36 DLT Distributed Ledger Technology
37 AMM Automated Market Maker
38 2FA Two-Factor Authentication
39 APR Annual Percentage Rate
40 APY Annual Percentage Yield
41 ICO Initial Coin Offering
42 IDO Initial Dex Offering
43 IBO Initial Bounty Offering
44 ITO Initial Token Offering
45 L0 Layer 0
46 L1 Layer 1
47 L2 Layer 2
48 SC Smart Contract
49 SHA-256 Secure Hash Acronym (256-bit)
50 ERC-20 Ethereum Request for Comment 20
51 DCA Dollar Cost Averaging
52 AML Anti-Money Laundering
53 SoV Store of value
54 FIAT Fabbrica Italiana Automobili Torino
55 BTD Buy the Dip
56 TPS Transactions Per Second
57 YTD Year to Date

Ku deeq Bitcoin

Ku deeq hagan ama qaamuuskan wixii aad awoodo, si loogu hormariyo, isla mar ahaantaana uu muddo badan u sii jiro.

bitcoin ereyo-crypto-yahan

1FadvD3xfKjnphamTHe9Tpfc7SyyNvjFzb

Xasuusin
& Baraarujin

Hagahan ku dhawaad 40 erey ayaa wakhti xaadirkan ku jira, bil kastana ilaa tobaneeyo erey baynu ku soo biirinaynaa, ilaa ugu danbayntii koobsano dhammaan erey-bixinada Crypto-da.

Hadii ay tahay markii ugu horraysay ee aad soo booqatay hagahan, waxaan kugu baraarujin lahayn in hagahani uu yahay mid il furan (Open Source).

Waxaana si madax-bannan loogu adeegsan karaa ganacsi ahaan iyo wax-barasho ahaanba (Educational), hadii aydu rabtaan faahfaahin intaa ka dheeri ah booqda bogga "Xog & Xeer".

Hadiise kalena gujin badhankan kuu muuqda ee "Xidh (Close)".